Chứng khoán là gì?

Thuật ngữ “chứng khoán” dùng để đề cập tới một loạt các tài sản đầu tư, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, …. Tuy tính chất của những loại tài sản này là khác nhau nhưng chúng đều được xem là một loại bằng chứng công nhận việc sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với tài sản của công ty hoặc tổ chức phát hành ra chúng.

Ở Việt Nam, khi nhắc đến chứng khoán, phổ biến nhất vẫn là cổ phiếu, trái phiếu, và chứng chỉ quỹ.

Cổ phiếu là gì và làm sao để đầu tư vào cổ phiếu

Cổ phiếu là gì

Cổ phiếu là một dạng chứng khoán, cổ phiếu đại diện cho quyền sở hữu trong một công ty. Khi bạn mua cổ phiếu, bạn trở thành đồng sở hữu của công ty đó. Bằng cách đầu tư vào cổ phiếu, bạn có thể kiếm được lợi nhuận theo hai cách: thông qua cổ tức và khi giá cổ phiếu tăng (lãi vốn).

Cổ tức là một phần lợi nhuận của công ty được chia cho các cổ đông. Ví dụ: nếu bạn sở hữu 100 cổ phiếu của công ty Vinamilk và họ trả cổ tức là 4.000 Đồng trên một cổ phiếu, thì bạn sẽ nhận được tổng cộng 400.000 Đồng cổ tức.

Một cách khác để có lời là khi giá trị của cổ phiếu tăng theo thời gian. Nếu bạn mua một cổ phiếu ở một mức giá nhất định và giá trị của nó tăng lên, bạn có thể bán nó với giá cao hơn để kiếm lợi nhuận. Chẳng hạn, nếu bạn mua một cổ phiếu với giá 70.000 Đồng và sau đó bạn bán đi khi giá tăng lên 80.000 Đồng, bạn đã có lời.

Làm sao để đầu tư vào cổ phiếu

Để đầu tư cổ phiếu, bạn có thể đến văn phòng hoặc trang web của các công ty chứng khoán để đăng ký mở tài khoản và gửi tiền vào tài khoản. Khi tài khoản được kích hoạt, bạn đã có thể mua và bán cổ phiếu thông qua nền tảng trực tuyến của các công ty đó.

Với mục tiêu không bị mất tiền và luôn có lời, Tài Chính Học khuyên bạn nghiên cứu và lựa chọn các cổ phiếu có tiềm năng thông qua phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật. Hơn nữa, đạng hóa các khoản đầu tư của bạn bằng cách sở hữu các cổ phiếu khác nhau từ các công ty và lĩnh vực khác nhau để phân tán rủi ro.

Trái phiếu là gì và làm sao để đầu tư vào trái phiếu

Trái phiếu là gì

Trái phiếu cũng là một loại chứng khoán phổ biến. Đầu tư trái phiếu là khi bạn cho một doanh nghiệp hoặc chính phủ vay tiền. Khi doanh nghiệp hoặc chính phủ cần tiền, họ sẽ phát hành trái phiếu. Nếu bạn mua trái phiếu đó, bạn sẽ thành chủ nợ của họ. Còn các tổ chức đó sẽ có nghĩa vụ trả lại bạn số tiền đã vay (tiền gốc) sau một khoảng thời gian nhất định cộng với tiền lãi định kỳ, gọi là phiếu lãi. Nếu bạn cho doanh nghiệp vay tiền thì gọi là trái phiếu doanh nghiệp, còn cho chính phủ vay tiền thì gọi là trái phiếu chính phủ. Có hai cách để sinh lời từ trái phiếu:

Cách thứ nhất để kiếm lợi nhuận từ trái phiếu là thông qua phiếu lãi, đây là tiền lãi nhà phát hành trái phiếu trả cho bạn. Ví dụ: nếu bạn mua trái phiếu của một doanh nghiệp mệnh giá 1 triệu VND và họ sẽ trả lại cho bạn số tiền đó sau 5 năm cộng thêm lãi suất hàng năm là 6%, bạn sẽ nhận được 60 nghìn VND tiền lãi hàng năm cho đến 5 năm sau khi bạn nhận lại tiền gốc là 1 triệu VND.

Cách thứ hai để có lợi nhuận từ trái phiếu là sự tăng giá của trái phiếu theo thời gian. Vẫn với ví dụ trên, nếu chưa đến 5 năm mà giá trái phiếu tăng lên thành 1 triệu 200 nghìn Đồng. Bạn có thể cân nhắc bán đi để đạt được 2 trăm nghìn Đồng chênh lệch. Sự tăng hoặc giảm giá trái phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm lãi suất ngân hàng, lạm phát, khả năng thanh toán của tổ chức phát hành trái phiếu, …

Làm sao để đầu tư vào trái phiếu

Quá trình mua trái phiếu cũng khá tương tự như mua cổ phiếu. Bạn phải có tài khoản ở các công ty chứng khoán và sau đó có thể đặt lệnh mua.

Khi xem xét các khoản đầu tư vào trái phiếu, hãy đánh giá mức độ tín nhiệm của tổ chức phát hành và thời gian đáo hạn của trái phiếu.

Chứng chỉ quỹ là gì và làm sao để mua chứng chỉ quỹ

Chứng chỉ quỹ là gì

Một loại chứng khoán nữa là chứng chỉ quỹ. Mua chứng chỉ quỹ đồng nghĩa với việc bạn giao vốn của mình cho các quỹ đầu tư. Sau đó, các chuyên gia của quỹ đầu tư sẽ dùng tiền của bạn để đi đầu tư. Khi đầu tư có lời, quỹ sẽ chia cho bạn số tiền lời tương ứng với tỷ lệ góp vốn của bạn. Hiểu một cách đơn giản, chứng chỉ quỹ là bằng chứng xác nhận quyền sở hữu của bạn đối với phần vốn góp của bạn vào quỹ đầu tư.

Lợi ích của việc giao vốn cho quỹ đầu tư là tiền của bạn sẽ được đem đi đầu tư bởi các chuyên gia, điều này hạn chế được rủi ro mất tiền nếu như các nhà đầu tư cá nhân không đủ chuyên môn hoặc không đủ thời gian nghiên cứu trước khi đầu tư.

Ví dụ, nếu cuối năm quỹ tạo ra được tổng lợi nhuận là 10 tỷ Đồng và tỷ lệ góp vốn của bạn là 0.2%, bạn sẽ nhận được số tiền là 20 triệu Đồng. Và như đã đề cập ở trên, bạn góp vốn thông qua việc mua chứng chỉ quỹ.

Làm sao để đầu tư vào chứng chỉ quỹ

Bạn cũng sẽ cần mở tài khoản ở các công ty chứng khoán để mua chứng chỉ quỹ. Điều quan trọng là bạn phải biết chứng chỉ của quỹ nào phù hợp với tiêu chí đầu tư của bạn. Các yếu tố đó bao gồm uy tín của quỹ, chi phí quản lý, lợi nhuận trong quá khứ, và danh mục đầu tư của quỹ.

Lời kết

Hai từ “chứng khoán” được dùng chủ yếu để đề cập đến các loại tài sản mang tính đầu tư sinh lời. Tuy tính chất của từng loại tài sản là khác nhau. Nhưng nhìn chung, những loại tài sản này là bằng chứng chứng minh việc việc sở hữu hợp pháp của nhà đầu tư đối với tài sản của tổ chức phát hành ra chúng. Trong bài viết này, các kiến thức cơ bản về ba loại chứng khoán phổ biến là cổ phiếu, trái phiếu, và chứng chỉ quỹ đã được giới thiệu đến các bạn. Hẹn các bạn ở các bài viết sau chúng ta sẽ bàn luận chi tiết hơn về chúng nhé.