Cổ tức là gì?
Cổ tức chính là cách công ty chia một phần lợi nhuận của mình cho các nhà đầu tư cổ phiếu. Ví dụ: Nếu bạn nắm giữ cổ phiếu của công ty A, khi kinh doanh có lãi, công ty A sẽ chia một phần lãi đó cho bạn. Đó chính là cổ tức.
Cổ tức bạn nhận được đó không nhất thiết luôn phải là tiền mặt, nó còn có thể ở dạng cổ phiếu.
Tỷ lệ chi trả cổ tức là gì và cách tính?
Tỷ lệ chi trả cổ tức (hoặc tỷ lệ chi trả) chính là tổng giá trị cổ tức mà công ty trả cho nhà đầu tư chia cho tổng lợi nhuận ròng của công ty.
Cách tính:
Tỷ lệ chi trả cổ tức = (Tổng giá trị cổ tức đã trả / Tổng lợi nhuận ròng của công ty) × 100
Ví dụ: Tổng giá trị cổ tức mà công ty A đã trả cho nhà đầu tư là trong 2022 là 3,000 tỷ Đồng, tổng lợi nhuận ròng của công ty trong cùng năm là 20,000 tỷ Đồng. Suy ra, tỷ lệ chi trả cổ tức của công ty A = (3,000 / 20,000) × 100 = 15%.
Tỷ lệ chi trả cổ tức càng cao thì càng có có lợi cho nhà đầu tư vì khi đó nhà đầu tư sẽ nhận được nhiều cổ tức hơn.
Tại sao các công ty khác nhau lại có tỷ lệ chi trả cổ tức khác nhau?
Công ty ở những lĩnh vực kinh doanh khác nhau sẽ có tỷ lệ chi trả cổ tức khác nhau. Các lĩnh vực kinh doanh lâu đời, phát triển ổn định như nông nghiệp, thực phẩm, hoặc ngân hàng thường có tỷ lệ chi trả cổ tức cao hơn các ngành công nghiệp mới phát triển như năng lượng xanh, công nghệ, hoặc e-commerce. Điều này khá dễ hiểu bởi vì các công ty trong các lĩnh vực phát triển nhanh sẽ cần nhiều tiền hơn cho việc tái đầu tư nên không thể trả nhiều cổ tức cho nhà đầu tư.
Hơn nữa, tỷ lệ chi trả cổ tức còn phụ thuộc vào tình hình tài chính hoặc kế hoạch đầu tư của mỗi công ty. Ví dụ: Một công ty có tỷ lệ nợ cao hoặc đang chuẩn bị xây dựng thêm nhà máy mới thường sẽ trả cổ tức ít hơn các công ty khác.
Liệu tỷ lệ chi trả cổ tức cao có luôn là điều chúng ta muốn?
Các nhà đầu tư mới thường sẽ chọn mua cổ phiếu của những công ty có tỷ lệ chi trả cổ tức cao nhất. Điều đó dễ hiểu bởi vì như vậy họ sẽ nhận được nhiều cổ tức hơn.
Nhưng tỷ lệ chi trả cổ tức cao cũng có hai mặt. Nếu một công ty trả cổ tức quá nhiều đồng nghĩa với việc họ sẽ giữ lại ít lợi nhuận hơn. Giữ lại ít lợi nhuận hơn sẽ gây khó khăn cho công ty trong việc tái đầu tư mở rộng sản xuất, hoặc nếu có rủi ro xảy ra một cách bất ngờ, công ty sẽ có ít tiền hơn để xử lý rủi ro đó. Tất cả những điều này hoàn toàn ảnh hưởng đến giá cổ phiếu mà bạn đang nắm giữ. Và điều này sẽ vô nghĩa nếu chúng ta được nhận cổ tức nhưng giá cổ phiếu đang nắm giữ lại bị giảm sút.
Ở chiều ngược lại, nếu một công ty có tỷ lệ chi trả cổ tức thấp và giữ lại nhiều lợi nhuận hơn, công ty đó sẽ có khả năng tái đầu tư và xử lý các rủi ro tốt hơn. Kết quả là giá cổ phiếu của họ sẽ trở nên triển vọng.
Những điều cần lưu ý khi chọn cổ phiếu để có lời từ cổ tức
Chiến lược đầu tư vào cổ phiếu để nhận lãi từ cổ tức là một chiến lược đầu tư được nhiều người áp dụng. Vì bạn có thể có lời mà không cần bán đi cổ phiếu của mình và từ đó giảm thiểu rủi ro.
Sau đây là những điều bạn phải lưu ý trước khi đầu tư vào cổ phiếu để nhận cổ tức:
- Thứ nhất: Chọn công ty chi trả cổ tức đều đặn và lợi nhuận ròng ổn định
Cổ tức đều đặn và lợi nhuận ổn định là hai yếu tố quan trọng trong việc nhận lãi cổ tức. Việc chi trả cổ tức đều đặn trong quá khứ cho thấy chính sách công ty chú trọng việc chia cổ tức cho nhà đầu tư. Và việc có lợi nhuận ổn định cung cấp tín hiệu rằng công ty có khả năng tiếp tục chi trả cổ tức trong tương lai.
- Thứ hai: Tránh xa những công ty có tỷ lệ nợ cao
Nhà đầu tư nên tránh xa những công ty có tỷ lệ nợ cao. Bởi vì công ty sẽ có xu hướng dùng lợi nhuận của mình để thanh toán nợ thay vì trả cổ tức.
Bạn hay kiểm tra tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E). Nếu tỷ lệ D/E của công ty bạn dự định chọn quá cao so với các công ty đối thủ trong cùng nhóm ngành, hãy cân nhắc bỏ qua.
- Thứ ba: Ưu tiên những ngành kinh doanh đã phát triển ổn định
Như đã đề cập ở trên, các lĩnh vực kinh doanh lâu đời hoặc phát triển ổn định thường có tỷ lệ chi trả cổ tức cao hơn các ngành công nghiệp mới phát triển. Bởi vì công ty trong những lĩnh vực kinh danh lâu đời sẽ không cần giữ lại quá nhiều lợi nhuận để tái đầu tư. Hơn nữa, các công ty này sẽ có dòng tiền ổn định, đảm bảo cho việc chi trả cổ tức thường xuyên.
Những lĩnh vực kinh doanh phát triển ổn định bao gồm nông nghiệp, thực phẩm hoặc ngân hàng.
Lời kết
Cổ tức chính là cách công ty chia một phần lợi nhuận của mình cho các nhà đầu tư cổ phiếu. Tỷ lệ chi trả cổ tức (hoặc tỷ lệ chi trả) chính là tổng giá trị cổ tức mà công ty trả cho nhà đầu tư chia cho tổng lợi nhuận ròng của công ty. Khi đầu tư vào cổ phiếu để nhận cổ tức, bạn cần lưu ý chọn công ty chi trả cổ tức đều đặn và lợi nhuận ròng ổn định, tránh xa những công ty có tỷ lệ nợ cao, và ưu tiên những ngành kinh doanh đã phát triển ổn định.